Lachgassedatie
Angst bij de tandarts en lachgas sedatie
Angst voor de tandarts en voor de tandheelkundige behandelingen komt veel voor, zowel bij kinderen als bij volwassenen. Zeer grote angst, die bijvoorbeeld verband kan houden met een aantal nare herinneringen (zoals erg pijnlijke en/of hardhandige tandheelkundige behandelingen) komt gelukkig minder voor. Deze extreme angst kan zelfs al worden opgewekt door de gedachte aan een bezoek aan de tandarts. Vanwege deze angst hebben al heel wat mensen de moed verloren om naar de tandarts te gaan. Helaas gaat dit soms zover dat zij uiteindelijk als enige uitweg zien: het onder narcose laten trekken van hun hele gebit. Angst kan in het lichaam verschillende soorten reacties opwekken. Alhoewel deze reacties meestal een onprettig gevoel geven, zijn ze eigenlijk volkomen normaal en natuurlijk. De meeste reacties zijn beter te begrijpen als men zich bedenkt, dat het lichaam zich tijdens een angstaanval als het ware klaar maakt om te vechten of om te vluchten.
Pijn- en angstbestrijding met medicamenten als hulpmiddel
Vrijwel iedere tandheelkundige behandeling kan pijn veroorzaken, daarom wordt er de voorkeur aan gegeven om vrijwel iedere behandeling plaatselijk te verdoven. Met andere woorden het gebied van de behandeling wordt “pijnloos” gemaakt, zodat u de behandeling wel zal bemerken, maar geen pijn zal voelen. Het kan gebeuren dat de behandeling nog pijnlijk is na de eerste keer verdoven. Dan kan en zal er natuurlijk door de tandarts nog extra worden verdoofd.
Angst kan bestreden worden met behulp van medicijnen als Valium, Librium, Temesta en dergelijke. Deze manier van angstbestrijding heeft echter voor de tandheelkunde een groot nadeel. De meeste medicijnen werken langer dan de behandeling duurt, vaak langer dan 20 uur.
De behandeling met lachgas sedatie
Sinds een aantal jaren kan de tandarts over een apparaat beschikken, waarmee een mengsel van zuurstof en weinig lachgas via een neusmasker door de patiënt kan worden ingeademd. Het inademen van zo’n mengsel van zuurstof met lachgas heeft een geruststellende en kalmerende (sederende) werking. Het wordt daarom inhalatie sedatie of lachgas sedatie genoemd. In landen als de Verenigde Staten, Engeland, Denemarken en Zweden wordt deze vorm van sedatie veel toegepast. Het is een volkomen veilig hulpmiddel, waarbij de patiënt steeds bij bewustzijn blijft.
Vóór de behandeling
Voordat de tandheelkundige behandeling wordt begonnen, zal eerst het plan voor deze behandeling met u worden besproken. De medische, emotionele, financiële en tandheelkundige kanten zullen zo goed mogelijk aan u worden uitgelegd. U heeft daarbij alle gelegenheid om uw vragen en ideeën in te brengen en te bespreken. Als tijdens dit gesprek wordt gekozen voor een behandeling met lachgas-sedatie wordt eerst de gang van zaken aan u uitgelegd. Als u medicijnen gebruikt, dient u dit vooraf met de tandarts te overleggen.
Op de dag dat u voor de behandeling met lachgas sedatie komt, mag u daaraan voorafgaand niet te veel eten. Een licht ontbijt of een lichte lunch is toegestaan.
De toediening
De behandeling begint met het passen van het neusmasker, waarmee het lachgas en de zuurstof worden toegediend. Het neusmasker is door middel van twee slangen verbonden met een speciaal voor deze behandeling ontworpen mengapparaat.
Met behulp van dit mengapparaat kan de zuurstof en het lachgas in iedere gewenste verhouding gemengd worden. De maximale hoeveelheid lachgas in het mengsel is 50% en de zuurstof is dus ook 50%. Ter vergelijking: in de lucht die wij inademen zit 20% zuurstof.
De verhouding tussen lachgas en zuurstof, maar ook de totale hoeveelheid van het mengsel kan gemakkelijk op de individuele behoefte van iedere patiënt worden afgestemd. De introductie begint met zuivere zuurstof, vervolgens wordt stapje voor stapje het lachgas toegevoegd en vermeerderd, tot het moment dat u zich prettig en ontspannen voelt. Bij deze optimale concentratie lachgas, die bij de meeste mensen 30 à 35% bedraagt, vindt de behandeling plaats. De tandheelkundige behandeling verloopt verder op de normale wijze.
Dit betekent dat de plaatselijke verdoving in de meeste gevallen ook gewoon nodig blijft.
Alleen, u vindt het allemaal veel minder erg en minder vervelend. Het is van groot belang voor het slagen van de sedatie en dus de behandeling, dat u continu door de neus inademt. Als u dit niet doet, vermindert de werking van het lachgas aanzienlijk, of houdt zelfs helemaal op. Dit betekent bijvoorbeeld ook, dat u tijdens de lachgas sedatie niet mag praten. Als u praat, ademt u namelijk door de mond. Het lachgas kan zijn werk niet doen en u “blaast” lachgas in de werkkamer van de tandarts. Om te voorkomen dat het lachgas, dat nodig is voor uw behandeling, in de behandelkamer van de tandarts terechtkomt zult u dus ook alleen door uw neus moeten uitademen. Via de uitadem slang wordt het ongebruikte lachgas weggezogen.
Als uw neus verstopt is door verkoudheid, kunt u niet behandeld worden. U zult dan de behandeling moeten afzeggen.
Hoe voelt het na het inademen van lachgas
Het eerste gevoel kan wat onwennig en vreemd zijn. Dit zal in de meeste gevallen na een paar minuten veranderen in een aangenaam, warm, ontspannen en zweverig gevoel. Sommige mensen vergelijken het gevoel met een aangename manier van een beetje dronken zijn: een prettig loom gevoel en een beetje afwezig. Het komt ook wel eens voor dat iemand het een onprettig gevoel blijft vinden. In overleg met de tandarts zal dan gekozen worden voor een voorzichtige herhaling van de introductie op een ander moment (als u bijvoorbeeld wat minder gespannen bent) of voor een alternatieve behandelaanpak. Lachgas op deze wijze gebruikt (lage concentratie en korte behandeling van meestal niet langer dan een uur) is ongevaarlijk voor de gezondheid. Wel wordt geadviseerd om lachgas tijdens de eerste drie maanden van de zwangerschap (net als in feite het gebruik van medicijnen en bijvoorbeeld alcohol en sigaretten) niet te gebruiken.
Na afloop van de behandeling
De lachgas sedatie wordt afgesloten met het, gedurende ongeveer vijf minuten, inademen van zuivere zuurstof. Een groot voordeel van deze manier van behandelen is, dat wanneer het inademen van lachgas wordt gestopt, de werking ervan na 5-10 minuten is afgelopen en dat er vrijwel in alle gevallen geen na effecten merkbaar zijn. Om absoluut zeker te zijn wordt u geadviseerd om het eerste half uur nog niet aan het verkeer deel te nemen en om daarna nog extra voorzichtig en geconcentreerd te blijven.